فروشگاه اینترنتی آریاکشاورز | فروش کلیه نهاده های کشاورزی
نقش عناصر فروت ست در تغذیه باغات چیست؟
مقدمه :
محلول پاشی در مرحله تورم جوانه ها یکی از کلیدی ترین مراحل محلول پاشی در باغات میوه است. همزمان با شروع مرحله تورم جوانه ها، یکسری از عناصر غذایی از دیگر اندام های گیاه به سمت جوانه ها حرکت می کنند.
مطالعات انجام شده در گذشته، سه عنصر غذایی ازت (N)، روی (ZN) و بور (B) را در این جا به جایی مهمتر از سایر عناصر گزارش کرده اند. به همین دلیل در برنامه محلول پاشی مرحله تورم جوانه ها، ترکیبات کودی که حاوی این سه عنصر بودند، توصیه می شد.
اخیرا نقش عناصری از قبیل فسفر، کلسیم، مولیبدن، پتاسیم و اسیدهای آمینه نیز در فرآیند تشکیل گل و میوه (Fruit set) موثر تشخیص داده شده است.
دلیل اهمیت محلول پاشی در این مرحله، نیاز فوق العاده زیاد جوانه ها برای رشد سریع اولیه و عدم جذب عناصر از طریق ریشه ها در این مرحله از رشد گیاه می باشد. بین مرحله شروع به رشد در بخش هوایی درخت (مرحله تورم جوانه ها و گرده افشانی جزو اولین مرحله رشد هر گیاه است) و شروع فعالیت سیستم ریشه ای برای جذب عناصر غذایی، یک اختلاف فاز یک تا دو هفته ای وجود دارد.
در این مرحله حساس و اساسی، برای تولید و عملکرد درخت که نیاز بسیار زیادی به عناصر غذایی دارد، ذخیره خود درخت تعیین کننده است.
هر چقدر ذخیره عناصر غذایی درخت بالاتر باشد، گرده افشانی موفق تر و به عبارتی محصول بیشتر و عملکرد بهتری خواهیم داشت.
برای افزایش ذخیره غذایی درخت، باید از فصل رشد قبل، اقدامات تغذیه ای لازم را صورت داد. بهترین زمان، محلولپاشی بعد از برداشت، کود دهی خاکی شهریور و مهرماه و محلولپاشی مرحله تورم جوانه ها می باشد.
محلولپاشی مرحله تورم جوانه ها با شروع به حرکت و باز شدن جوانه ها آغاز می شود. در این مرحله، فلس های روی جوانه ها از هم فاصله گرفته و ضریب جذب آنها افزایش می یابد.
نکته :
توصیه می شود در درختان دو پایه، محلولپاشی روی جوانه های متورم درختان نر هم انجام شود.
چنانچه در اوایل مرحله تورم جوانه ها موفق به محلولپاشی نشده و گلهای نر باز شده باشند، سعی شود ضمن محلولپاشی، محلول روی درختان نر پاشیده نشود.
گرچه توصیه می شود که زمان محلولپاشی طوری تنظیم شود که درختان نر هم محلول پاشی گردند؛ زیرا نقش عنصر بور موجود در فرمول محلول پاشی، افزایش طول عمر گرده نر و همینطور افزایش طول فیزیکی لوله گرده نر هنگام فرآیند تلقیح می باشد.
ازت :
نتایج تحقیقات نشان می دهد به دنبال مصرف ازت و تجمع آمونیوم در شاخساره و جوانه ها، بیوسنتز پلی آمین ها و آرژنین افزایش یافته و چون این ترکیبات در تقسیم سلولی نقش دارند، در نتیجه افزایش تقسیم سلولی و در نهایت افزایش گل انگیزی برای سال آینده را به دنبال خواهد داشت.
ازت سبب تامین هیدرات کربن لازم برای جوانه های تازه تشکیل یافته می شود و از این جهت سال آوری در درختان میوه را کاهش می دهد. بطور مثال، ازت موجود در کود فروت ست موجب افزایش ٢ تا ۴ درصدی تشکیل میوه و افزایش رشد جوانه ها در درخت سیب شده است.
کاربرد ازت در پاییز در درختان سیب نتیجه بهتری در تشکیل میوه نسبت به کاربرد بهاره آن داشته است. تاثیر کاربرد پاییزه ازت در طولانی کردن عمر تخمک و زمان تلقیح دانه گرده در بهار نتیجه ای ثابت شده است.
مصرف کودهای ازته در این زمان ممکن است سبب افزایش اندازه برگ در بهار سال بعد شود، اما مصرف بیش از اندازه آن، تحریک رشد رویشی و کاهش تشکیل میوه را به دنبال دارد. لازم به ذکر است که دادن ازت در این مرحله تاثیر بسزایی بر مقاومت جوانه ها به سرما و زنده ماندن آنها در اوایل فصل رشد بعدی دارد.
روی :
روی از جمله عناصری است که نقش فوق العاده مهمی در رشد و عملکرد درخت دارد.
بیدار شدن به موقع جوانه های رویشی و زایشی از خواب زمستانه و گرده افشانی موفق، مهم ترین نقش این عنصر در درخت است.
باغات مبتلا به کمبود روی دیرتر از باغات سالم از خواب بیدار می شوند، فاصله میانگره ها در درختان کوتاه شده و سرشاخه ها حالت جارویی پیدا می کنند.
در حالت کمبود خفیف و متوسط این عنصر، ضمن کوتاه شدن میانگره ها،حاشیه برگ ها موجی شکل می شود.
آهکی بودن و واکنش بالای خاک ها در برخی مناطق، موجب تثبیت و غیرقابل استفاده شدن این عنصر در خاک و اندام های مختلف درخت می شود.
روی در تولید کلروفیل نقش دارد و موجب تسریع فعالیت های آنزیمی و فتوسنتز می شود.
این عنصر در متابولیسم ازت، تشکیل رنگدانه، عطر و طعم محصول و سنتز ویتامین C نقش مهمی را ایفا می نماید.
روی (Zn) پیش ماده تولید هورمون اکسین، دیگر عنصر موثر در فرآیند فروت ست میباشد که دارای نقش اساسی در رشد، گرده افشانی و عملکرد درختان میوه میباشد و رشد جوانه های رویشی و زایشی را تحریک مینماید.
بور :
مطالعات نشان می دهد که به دنبال محلول پاشی در مرحله تورم جوانه ها، عنصر بور از سایر اندام های درخت به سمت جوانه ها انتقال می یابد.
در نتیجه غلظت این عنصر در این مرحله در جوانه ها چندین برابر حد معمول می باشد.
بور عنصر کلیدی گرده افشانی و به عبارتی برداشت محصول است. طول عمر دانه گرده و طول لوله گرده مستقیما به عنصر بور وابسته می باشد.
در زمانی که کمبود خفیف است، به علت رشد ضعیف لوله گرده درخامه، تلقیح تخمک پس از گرده افشانی کاهش می یابد.
در شرایطی که کمبود بور در باغ خیلی شدید باشد، خسارت این مرحله شبیه به خسارت سرمای شدید می باشد.
کمبود بور بیشتر در درون جوانه ها مهم است تاکمبود آن در خاک یا برگ. در اثر کمبود بور، پرچم ها رشد نکرده و دانه گرده تشکیل نمی شود و مادگی گل هاکوچک باقی می ماند. محلول پاشی بور پیش از باز شدن جوانه ها افزایش تشکیل میوه را به دنبال دارد.
بنابراین توصیه می شود علاوه بر محلول پاشی پس از برداشت، در مرحله تورم جوانه ها اواخر اسفند ماه و یا اوایل بهار، محلولپاشی درختان میوه تکرار شود. کمبود بور سبب انبساط یا متلاشی شدن سریع لوله های گرده در حال رشد می شود. در گل ها، بور جهت رشد لوله گرده مورد نیاز بوده و باید از طریق کلاله تامین شود.
بطور مثال، پوکی مرحله اول پسته که در اواخر فروردین ماه رخ میدهد به علت کمبود عنصر بور می باشد.
زیرا این عنصر در تکمیل رشد لوله گرده نقش اساسی دارد. مصرف به موقع کود بور سبب افزایش ظرفیت تولید پرچم و بقای دانه گرده می گردد.
این عنصر بطور غیر مستقیم سبب افزایش قندها در شیره گل و جذابیت بیشتر آنها برای حشرات می شود.
این عنصر جهت رشد نوک ساقه و ریشه (مریستم های انتهایی) بسیار ضروری بوده و اولین علائم ناشی از کمبود آن به صورت توقف رشد جوانه انتهایی بروز خواهد کرد. در اثر کمبود بر، ریشه ها ظاهری کوتاه و بوته مانند خواهند گرفت و در نتیجه نخواهند توانست در ابتدای فصل رشد به تامین سریع عناصر مورد نیاز گیاه بپردازند.
جهت باروری گل ها در گیاهان مختلف به میزان مشخصی عنصر بر نسبت به وزن خشک کلاله گیاه احتیاج است.
برای مثال در انگور این میزان ۵۰ تا ۶۰ میکروگرم به ازای هر یک گرم وزن خشک کلاله می باشد.
به طور کلی ترکیبات کودی حاوی عناصر فروت ست موجب حفظ تعداد گل های بیشتر و کاهش ریزش میوه ها میگردند.
مطالعات نشان می دهد که در مرحله تورم جوانه ها عنصر بر از سایر اندام های درخت به سمت جوانه ها مهاجرت می کند و غلظت عنصر بر جوانه ها در این مرحله چندین برابر حد معمول می باشد.
بنابراین توصیه می شود علاوه بر محلول پاشی پس از برداشت در مرحله تورم جوانه ها نیز محلول پاشی با این عنصر تکرار شود.
منبع : طباطبائی. ج. اصول تغذیه معدنی گیاه. ۱۳۹۳. انتشارات دانشگاه تبریز.
جهت خرید فروت ست می توانید از طریق لینک های زیر اقدام کنید :
یا می توانید با شماره ۰۵۱۵۷۲۶۲۷۶۶ تماس حاصل نمایید .
